บันทึกการเรียนรู้ที่2

บันทึกการเรียนรู้ที่2

วัน จันทร์ ที่ 6  กันยายน 2560

การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

ความหมายของความคิดสร้างสรรค์

       - Jellen and Urban ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ

       - De Bono ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา

       - อุษณีย์  โพธิสุข กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด

คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์

•       คุณค่าต่อสังคม

•       คุณค่าต่อตนเอง

•       ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน

•       ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์

•       มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง

•       นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ

•       ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง

•       ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ

•       สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี

•       พัฒนากล้ามเนื้อ

•       เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ

องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์

Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน

1    1.ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)

2       - ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)

  

 2. ความคิดริเริ่ม (Originality)

•       - ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา

3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)

•       - ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)

•       - ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)

4. ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)

•       - ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง

•       - เพื่อทำให้ความคิดริเริ่มนั้นสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ

•       ระยะแรกเกิด – 2 ขวบ

•       ระยะ 2 -4 ขวบ

•       ระยะ 4-6 ขวบ

•       แรกเกิด-2ปี มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว

•       2-4 ปี ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น

•       4-6 ปี สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้ แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก

•        

ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์

Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น

•       ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ

•       ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง

•       ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร

•       ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3

ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิด

ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์

•       - ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่

•       - อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล

•       - ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี

•       - ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ

•        -ช่วยให้ปรับตัวได้ดี

ความคิดสร้างสรรค์ไม่สามารถบังคับให้เกิดขึ้นได้แต่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้

แนวคิดและทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford

•       อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ

มิติที่ 1 เนื้อหา
(ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)

•       ภาพ

•       สัญลักษณ์

•       ภาษา

•       พฤติกรรม

มิติที่ 2 วิธีคิด(กระบวนการทำงานของสมอง)

•       การรู้และเข้าใจ

•       การจำ

•       การคิดแบบอเนกนัย

•       การคิดแบบเอกนัย

•       การประเมินค่า

มิติที่ 3 ผลของการคิด(การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)

มิติที่ 3 ผลของการคิด(การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)

•       ระบบ

•       การแปลงรูป

•       การประยุกต์

ทฤษฎี Constructivism

•       เด็กเรียนรู้เอง

•       เด็กคิดเอง

•       ครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน

•       สร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง

ทฤษฎีของ Torrance

        ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา แล้วรวบรวมความคิดตั้งเป็นสมมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ

•       ขั้นที่ 1 การพบความจริง

•       ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา

•       ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน

•       ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ

•       ขั้นที่ 5 ยอมรับผล

•        

บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

•      - เด็กรู้สึกปลอดภัย

•      - ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว

•      - ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง

•      - ขจัดอุปสรรค

•      - ไม่มีการแข่งขัน

•      - ให้ความสนใจเด็ก

•        

ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์

•       - มีไหวพริบ

•       - กล้าแสดงออก

•       - อยากรู้อยากเห็น

•       - ช่างสังเกต

•       - มีอารมณ์ขัน

•       - มีสมาธิ

•       - รักอิสระ

•       - มั่นใจในตนเอง

•       - อารมณ์อ่อนไหวง่าย

•       - ไม่ชอบการบังคับ

•       - ชอบเหม่อลอย

•       - ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ

•       - มีความวิจิตรพิสดาร

•       - ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่

•       - ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา

กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

•       Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ

•       ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง  (Incompleteness, Openness)

•       ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ 
(Producing Something and Using It)

•       ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก (Using Pupil Question)

1. คำถามที่ส่งเสริมความคิดคล่องแคล่ว  คิดให้ได้มากที่ส

2. คำถามที่ส่งเสริมความคิดริเริ่ม คิดหรือทำสิ่งที่ไม่เคยมีใครคิดหรือทำมาก่อน

3. คำถามที่ส่งเสริมความคิดยืดหยุ่น  ได้คำตอบที่หลากหลาย

4. คำถามที่ส่งเสริมความคิดละเอียดลออ   คิดให้เห็นรายละเอียดปลีกย่อยต่างๆ

แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance

•       ส่งเสริมให้เด็กถาม

•       เอาใจใส่ความคิดของเด็ก

•       ยอมรับคำถามของเด็ก

•       ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง

•       แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า

•       เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้อยู่เสมอ

•       ค่อยเป็นค่อยไป

•       ยกย่องชมเชย

•       ไม่มีการวัดผล

การตั้งคำถาม 5W1H

•       Who ใคร

•       What อะไร

•       Where ที่ไหน

•       When เมื่อไหร่

•       Why ทำไม

•       How อย่างไร